خسارت 118 هزار میلیارد ریالی کرونا به گردشگری - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، صنعت گردشگری در سال آخر دولت روحانی با ویروس جهانی کرونا درگیر شد و برنامه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را برای میزبانی از گردشگران کشور های همسایه تحت تأثیر قرار داد. صنعت گردشگری در ماه های واپسین سال 98 ونیمه اول سال 99 با کرونا وارد شرایط ویژه و اورژانس شد.

روزنامه ایران در ادامه نوشت: علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و جهانگردی از خسارت 118 هزار میلیارد ریالی کرونا (تا پنج ماه بعد از ظهور آن) به صنعت جهانگردی خبر می دهد و می گوید معلوم نیست کرونا چه زمانی سایه سنگین اش را از روی صنعت جهانگردی بر می دارد.

ویروس کرونا چه تأثیری روی اقتصاد صنعت جهانگردی ایران داشته است؟

آمار نشانگر این موضوع است که شیوع بیماری کرونا در کشور تا به امروز خسارت های زیادی را به کسب وکار های حوزه جهانگردی، صنایع دستی و میراث فرهنگی وارد نموده است. جمع کل خسارت ناشی از کرونا در حوزه جهانگردی و صنایع دستی 118 هزار و 298 میلیارد ریال برآورد شده است.

بیشترین برآورد خسارت مربوط به خراسان رضوی با 184 هزار و 550 میلیارد ریال است و کمترین برآورد خسارت هم به استان خوزستان با 242 میلیارد ریال تعلق دارد. در ایران کرونا ویروس بلافاصله پس از ماه هایی پرتنش در عرصه منطقه ای، شیوع یافته است؛ علاوه براین به لحاظ اقتصادی کشوردر امسال سطح بالایی از مسائل را تجربه نموده است.

در این شرایط پس از شیوع و همه گیری ویروس کرونا مجموعه ای از سیاست ها و اقدامات در دستور کار نهاد های مختلف نهاده شد. شیوع ویروس کرونا در ایران نیز تأثیر بسیاری بر اقتصاد داخلی داشته و خواهد داشت. به باور کارشناسان اقتصادی، علاوه بر آسیب های اقتصاد دنیای، اقتصاد ایران به دلیل تحریم های بین المللی، آسیب های بیشتری را شاهد بوده است؛ لذا ضروری است تا سیاست های حمایتی از کسب وکار ها در دستور کار قرار گیرد.

در شرایطی که دولت با تنگنای اقتصادی روبرو بوده و علاوه بر کاهش درآمد های ناشی از تحریم و کاهش قیمت نفت و فرآورده های نفتی، با افزایش هزینه های بهداشتی و درمانی ناشی از کرونا نیز روبه رو است، منابع برای سیاست های حمایتی بشدت محدود است. از این رو بسیار مهم است که سیاست های حمایتی بهینه اتخاذ گردد، زیرا کسب و کار های جهانگردی خسارت های بسیاری را در سراسر کشور متحمل شده اند که آمار از رقم بالای خسارت ها در تأسیسات جهانگردی، صنایع دستی و راهنمایان خبر می دهد.

نزدیک به 13 هزار راهنمای جهانگردی به دنبال کرونا در کشور بیکار شده اند. آن ها بیمه نیستند. چه تدابیری برای حمایت از آن ها در نظر گرفته شده است؟

همانگونه که گفته شد راهنمایان جهانگردی همانند سایر تأسیسات جهانگردی از فعالان حوزه جهانگردی اند که مجوز فعالیت های خود را از این وزارت دریافت نموده و تحت نظر معاونت جهانگردی فعالیت می کنند. درهمین راستا وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و جهانگردی با مکاتبات مکرر با مسئولان محترم کشور و دستگاه های متولی خواهان پرداخت تسهیلات دولت به این گروه همانند سایر بخش های جهانگردی شده است.

با توجه به اینکه این گروه فاقد بیمه بوده و بعضی نیز خویش فرما هستند کوشش شده تا از سقف تسهیلات اعطایی بهره مند گردند. در ضمنًً مکاتبات مکرری با رئیس محترم جمهوری، معاون اول رئیس جمهوری، معاون اقتصادی رئیس جمهوری، معاون امنیتی و انتظامی و رئیس کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا و دستگاه های متولی امر در مورد استفاده کلیه کسب وکار های آسیب دیده -بخصوص راهنمایان جهانگردی که به صورت غیر بیمه ای یا خویش فرما اشتغال به کار دارند- اجرا شده است.

آیا وام 12 درصدی که برای خسارت های ناشی از شوک کرونا به کسب وکار های مرتبط با صنعت جهانگردی اختصاص داده شده توانسته است جلوی تعدیل نیروی کار را در مراکز جهانگردی بگیرد؟ فعالان این بخش اعتقاد دارند این میزان تسهیلات نمی تواند از ورشکستگی آن ها جلوگیری کند؟

این وام طی نشست ها و با مکاتبات اجرا شده با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سایر دستگاه های متولی هماهنگ شد و 16 میلیون تومان تسهیلات برای کسب وکار های جهانگردی آسیب دیده از کرونا در نظر گرفته شد که با توجه به کمبود اعتبارات در نظر گرفته شده و مکاتبه با رئیس محترم جمهوری و معاون اول رئیس جمهوری و همچنین معاون اقتصادی رئیس جمهوری اعتبارات اعطایی تا سقف 5 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. قرارشد این اعتبار برای تمامی کسب وکار های جهانگردی ثبت نام شده در سامانه و طی لیست اسامی که توسط این وزارت ارسال وتأیید شده است، تخصیص و در نظر گرفته گردد.

بسیاری تصور می کردند در تابستان کرونا انتها خواهد یافت و جهانگردی از سر گرفته می گردد با توجه به اینکه پیش بینی ها اشتباه از آب درآمد، برنامه های بعدی دولت برای حمایت از فعالان این صنعت چیست؟

دولت همیشه با درنظر دریافت بسته های حمایتی و نیز تسهیلات 12 درصدی اعطایی وام 16 میلیون تومانی به هر نیروی شاغل، کوشش نموده تا بخشی از خسارت های وارده به کسب وکار ها را مرتفع و از تعدیل نیروی کار جلوگیری کند. در این میان دستگاه ها با تدابیری سعی در جبران خسارت های وارده به فعالان و بخش های خصوصی تحت پوشش نموده اند.

در این میان وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و جهانگردی با مکاتبات متعدد خواهان استمهال و بخگرددگی بعضی از مطالبات که به صورت اقتصادیات و حامل های انرژی بوده، شده است. همچنین با ارائه لیست کلیه فعالان و بخش های تحت پوشش به صورت بیمه ای، غیربیمه ای و خویش فرما کوشش نموده تا همگان از حدبیشتر تسهیلات برخوردار شوند. همچنین با ارائه پیشنهاد به دستگاه ها خواهان تنفس یک ساله در بازپرداخت کلیه مطالبات برای بخش های جهانگردی منتفع از تسهیلات اعطایی شده است.

با وجود تأثیر منفی کرونا بر صنعت جهانگردی و کاهش درآمد های ناشی از آن، شما همچنان از جایگزینی صنعت جهانگردی برای نفت صحبت می کنید؟ دلایل شما برای تأثیرگذاری اقتصادی جهانگردی با توجه به شرایط حال حاضر چیست؟

صنعت جهانگردی مجموعه ای پیچیده از خدمات گوناگون است که سرمنشأ بسیاری از آن ها در رشد و توسعه اقتصاد ملی (زیربنایی و روبنایی) است. مجموعه این صنعت پیچیده، فرصت های اشتغال گوناگونی را در بخش های مختلف ایجاد می نماید و به طور مستقیم می تواند در فراوری و تجارت دیگر خدمات (نظیر حمل ونقل، هتلداری و...) تأثیر بگذارد.

براساس آمار و ارقام منتشر شده توسط سازمان دنیای جهانگردی (UNWTO)، جهانگردی بین المللی در سال 2019 با ثبت 1.5 میلیارد سفر نسبت به سال 2018 میلادی با رشد 4 درصدی همراه بوده و صنعت جهانگردی دنیای نیز برای دهمین سال پیاپی رشد مثبتی را پشت سر گذارده است. در صورتی که توجه به صنعت جهانگردی افزایش پیدا کند و این صنعت توسعه یابد، بسیاری از بخش های مختلف کشور با رشد و رونق روبرو می شوند که از جمله آن ها می توان به رشد مسکن، کشاورزی، حمل ونقل و اشتغالزایی های مستقیم و غیرمستقیم اشاره نمود.

آمار ها نشان می دهد که اشتغال 70 هزار نفر در صنعت جهانگردی مشهد مقدس به علت کرونا تهدید شده است. بسیاری از جهانگردان این شهر، جهانگردان عرب کشور های عراق و حاشیه خلیج فارس هستند که به احتمال قوی تا انتها کرونا به ایران سفر نخواهند کرد. چه تمهیداتی برای حمایت از این استان اندیشیده شده است؟

با توجه به اینکه خراسان رضوی و بویژه شهر مشهد مقدس به عنوان یکی از کانون های پرخطر بیماری کرونا معرفی شده و سیاستگذاران، بر تعطیلی واحد های اقامتی تأکید کردند؛ در حال حاضر 95 درصد از ظرفیت مراکز اقامتی شهر مشهد تعطیل و تنها 5 درصد از این مراکز با تمهیدات خاص و رعایت پروتکل های بین المللی و ملی کرونا فعال هستند. فعالیت این هتل ها با توجه به نبود میهمان، تعطیل شده است.

همچنین خسارت های میلیاردی وارد شده به هتل ها و سایر مراکز اقامتی باعث شده است بسیاری از واحد های مذکور در شرایط تعطیلی و اخراج یا تعدیل نیرو های کاری خود قرار بگیرند؛ لذا با توجه به پیامد های ایجاد شده از بیماری کرونا در حال حاضر تا رفع این بیماری و شروع به کار کلیه تأسیسات و مؤسسات جهانگردی با در نظر دریافت تسهیلات در قالب وام کم بهره، استمهال وایجاد تنفس در بازپرداخت تسهیلات اعطایی و نیز قبوض حامل های انرژی و معافیت های موجود می توان بخشی از خسارات را جبران کرد.

در ضمنًً با رعایت پروتکل های بهداشتی می توان فرایند رو به رشد بیماری را کند نموده و پس از عادی شدن اوضاع از میهمانان با رعایت اصول بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی پذیرایی کرد.

به دنبال شروع کرونا بسیاری از کشور های دنیا به سمت جهانگردی مجازی رفتند. آیا به نظر شما جهانگردی مجازی می تواند به درآمدزایی و جلوگیری از ورشکستگی مراکز جهانگردی منجر گردد. برنامه وزارت میراث فرهنگی برای توسعه جهانگردی مجازی در زمان همه گیری این بیماری چیست؟ البته وزارت میراث فرهنگی تجربه هایی از این دست را هم داشته است، آیا این تجربه ها به درآمدزایی برای مراکز جهانگردی به عنوان مثال موزه ملی منجر شده است؟

نخستین راه حل موجود توسعه جهانگردی مجازی است. ظرفیتی که در دنیا جدی گرفته شده و رو به توسعه است. توسعه جهانگردی مجازی می تواند بازدهی بسیار بالایی داشته باشد چرا که غیر از اینترنت و تهیه یک محتوای سه بعدی به هیچ زیرساخت دیگری احتیاج ندارد.

وقتی کاربر با استفاده از این محتوا ها با اماکن تاریخی و جهانگردی ما آشنا شد، حاضر است برای حضور و استفاده از این مراکز به ایران سفر نموده و با جزئیات بیشتری از این بنا ها آشنا گردد. تور های مجازی صرفاً به اماکن جهانگردی و میراث فرهنگی محدود نشده و قابلیت استفاده در نمایشگاه ها را دارد. دنیا از ظرفیت تور های مجازی بشدت استفاده می نماید.

وزارت میراث فرهنگی با پیشنهاد راه اندازی سفر های آسان برنامه ریزی شده (سایت ساب) در نظر دارد تا جهانگردان به آسانی بتوانند راستا های جهانگردی را رصد نموده و از کلیه امکانات جاذبه های جهانگردی و تأسیسات جهانگردی، تفریحی و مجتمع های اقامتی و بوم گردی و سایر مراکز اقامتی باخبر شده و بهترین سفر را برای خود و خانواده برنامه ریزی کنند.

همچنین فضای مجازی این اختیار را به کاربران می دهد که در هرزمینه ای اعم از آموزشی و... تحقیق نموده و از فرصت های پیش رو در بخش جهانگردی بهره مند شوند. همچنین visitiran یکی دیگر از سامانه هایی که هدفش معرفی جاذبه های جهانگردی، اماکن تاریخی، معرفی تأسیسات جهانگردی قابل استفاده و سایر محصولات جهانگردی است با هدف دسترسی آسان و انتخابی مطمئن برای سفر، در اختیار جهانگردان نهاده شده تا با مراجعه به آن بهترین بسته سفر را با توجه به بودجه اقتصادی شان انتخاب کنند.

جامعه ایرانی مدام درحال روبه روشدن با افزایش قیمت خدمات وکالا های مختلف است که این موضوع شامل حال صنعت جهانگردی هم می گردد احتمال می دهید با انتها کرونا چقدرازجهانگردانی که پیش از این گرانی می توانستند به سفر بفرایند، به مسافرت خواهند رفت؟

پاسخ این سؤال برای برنامه ریزی استراتژیک فعالان صنعت جهانگردی بسیار حائز اهمیت خواهد بود. کارشناسان، درباره سفر های بعد از کرونا، پیش بینی می کنند، مردم خیلی به مکان های دور از خانه سفر نکنند. اقامت های کوتاه و سفر با ماشین شخصی، از هواپیما و وسایل عمومی جذابیت بیشتری خواهد داشت. مدت زمان سفر ها خیلی کوتاه و سریع خواهد بود. به دلیل ملاحظات از کرونا و همچنین اقتصاد ضعیف تر مردم، سفر های بلندمدت جای خود را به سفر های کوتاه مدت خواهند داد.

مردم طبعا بعد از ویروس کرونا سفر خواهند کرد، اما به دنبال قیمت خوب خواهند بود. آن ها تمامی تمرکزشان روی خدمات است. برای خرید، به ارزش کلی که در خرید وجود دارد دقت می کنند و نه فقط قیمت. مشتریان به دنبال این هستند که ببینند این خرید چه امکاناتی را در اختیارشان قرار خواهد داد.

بیشتر قریب به اتفاق مردم با ایجاد فرصت و زمان های به دست آمده ترجیح می دهند مسافرت کنند به همین منظور پیش بینی می گردد جهانگردی بعد از انتها ویروس کرونا برخواهد گشت، مردم سفر خواهند کرد؛ لذا نوع و قیمت محصولات ارائه شده از سوی شرکت های جهانگردی حائز اهمیت بوده و در افزایش سفر سهم عمده ای را به عهده دارد.

با توجه به مسائل به وجود آمده از بیماری کرونا وکم شدن نقدینگی های موجود در دسترس، قطع به یقین یکی از راه هایی که موجب سفر رفتن می گردد کنترل قیمت محصولات یا ارائه بسته های حمایتی با تخفیف به جهانگردان است که پایین آمدن قیمت تمام شده سفر را با توجه به اقشار مختلف جامعه به دنبال دارد. از این رو برای اینکه بتوانیم قیمت بعضی خدمات سفر را کاهش دهیم، باید با برنامه ریزی وهماهنگی سایر دستگاه های اجرایی و مرتبط، بعضی از حامل های انرژی و ارزش افزوده و اقتصادیات بر درآمد و سایر موارد را کاهش داد تا با کاهش این موارد، کاهش خدمات قابل ارائه از سوی تأسیسات را برای سفر برنامه ریزی کرد.

پیش از شیوع کرونا درایران 8 میلیون جهانگرد ورودی خارجی داشتیم. مطالعات نشان می دهد شیوع کرونا صنعت جهانگردی را به عقب کشیده است فکر می کنید آمار ورود جهانگرد خارجی بعد از انتها کرونا چه تعداد نفر است؟

شکی نیست که این بیماری آسیب شدیدی به بخش جهانگردی وارد آورده و ارزش ناخالص ملی را که از این طریق عاید کشور می شده با مشکل روبرو نموده است.

اما نباید فراموش کرد که عوامل دیگری از جمله تحریم های یکجانبه امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، تبلیغات منفی که از سوی رسانه های معاند وکشور های مخالف صورت می پذیرد رفتار بعضی از کشور های سود جو و سایر موارد تأثیر بسزایی در کم شدن جهانگردان ورودی به کشور داشته است، اما با توجه به تمامی افکار منفی و تحرکات ایران هراسی که توسط بعضی از کشور ها در بین مردم سایر کشور ها از جمهوری اسلامی ایران می گردد، ایران این اطمینان را در بیشتر کشور ها ایجاد نموده که کشوری امن و ارزان برای ورود جهانگردان با انواع سلایق است، بخصوص در بخش جهانگردی سلامت، ایران با وجود چشمه های آب معدنی و درمانی، پزشکان حاذق، ارزان بودن درمان و... جاذبه بالایی برای جهانگردان سلامت دارد.

ایران کشوری است که دارای قدمت زیادی بوده وبه واسطه این قدمت دارای اماکن تاریخی فراوانی است. همچنین با توجه به وجود آستان های مقدس در کشور فرصت مناسبی را نیز در بخش جهانگردی مذهبی برای این جهانگردان فراهم نموده است.

چند درصد از مراکز جهانگردی ورشکسته و تعطیل شده اند؟ مرکز جهانگردی علمی و فرهنگی دانشجویان اعتقاد دارد 12 درصد ازشرکت ها وآژانس ها ورشکست و تعطیل شده اند.

با توجه به شیوع ویروس کرونا از بهمن ماه 1398 تا به امروز بتدریج تأسیسات جهانگردی با توجه به دستور مستقیم رئیس جمهوری و مراکز انتظامی ونظر به تأکید پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی وعدم تردد مسافر، تعطیل شده و کارکنان خود را تعدیل نموده اند. در پی آن تمامی افراد وابسته به کسب و کار های جهانگردی اعم از راهنمایان جهانگردی و مراکز خدمات رسانی در بخش جهانگردی نیز بیکار شده اند.

لذا با توجه به ادامه این فرایند در سال 1399 و شدت این بیماری وملزم بودن همه کسب و کار های جهانگردی اعم از تأسیسات، مؤسسات، بومگردی ها، فعالان و راهنمایان جهانگردی وصنایع دستی ومیراث فرهنگی به رعایت دستورالعمل های ابلاغی، همه این مراکز یا تعطیل شده یا به حالت نیمه تعطیل درآمده اند.

از این حیث ضرر و زیان شدیدی به این کسب و کار ها وارد شده است؛ لذا با توجه به خسارت های ارسال شده از سوی ادارات کل میراث فرهنگی استان های کشور، خسارت های وارده بسیار زیاد بوده و غیرقابل جبران است. مبلغی معادل 118 هزار و 298 میلیارد ریال به خاطر بیماری کرونا به بخش جهانگردی، صنایع دستی و میراث فرهنگی تا انتها تیرماه 1399 خسارت وارد آمده است.

از سفر های داخلی بعد از برداشتن محدودیت های کرونایی چقدر استقبال شد و چه میزان از آن ها از مراکز رسمی جهانگردی مثل هتل ها استفاده کردند؟

تقریباً ازعید فطر به بعد با کم رنگ شدن محدودیت های کرونایی بسیاری از هموطنان به استان های شاقتصادی اعم از مازندران، گیلان، گلستان و عده ای دیگر از مردم به استان خراسان رضوی و سایر استان های جنوبی سفر کردند، اما این سفر ها عمدتاً با وسیله شخصی بوده و بیشتر از خانه مسافر ها و واحد های ارزان قیمت استفاده و بعضی دیگر نیز در خانه اقوام و خویشاوندان بیتوته کردند.

اما اینکه چه تعداد در مراکز رسمی جهانگردی مثل هتل ها اسکان داشتند، قطع به یقین با توجه به تعطیلی عمده این مراکز و دستورالعمل های ابلاغی این وزارتخانه به همه مراکز و تأسیسات جهانگردی مبنی بر رعایت پروتکل ها و بسته نگهداشتن واحدها، خدمات و سرویس داده شده در این مراکز بسیار محدود و با رعایت موارد بهداشتی و تنها در مواقع ضروری و با نظارت کامل صورت پذیرفته است.

همزمان با شروع کرونا اقدام به برگزاری تور های آشناسازی در بعضی از استان ها کردید که البته با واکنش های انتقادی هم روبه رو بود. چقدر این تور ها تأثیرگذار بوده اند؟

همسو با توصیه های سازمان دنیای جهانگردی برای اقدامات مدیریتی و مقابله با بحران، طرح توسعه جهانگردی داخلی با رعایت پروتکل های بهداشتی کلید خورد. از جمله اقدامات مهم دراین طرح، برگزاری تور های آشناسازی به منظور اعتمادسازی پیرامون رعایت مسائل بهداشتی زنجیره تأمین خدمات، آموزش و فرهنگ سازی سفر هوشمند و حمایت از کسب و کار های جهانگردی در شرایط همزیستی با کرونا بوده است.

این تور ها در چارچوب استاندارد های مشخص و مدون از منظر تعداد شرکت کنندگان، راستا بازدید ها و الزامات بهداشتی به عنوان مکمل عینی و الگوی نمادین اجرای پروتکل های سفر هوشمند (که پیشتر ابلاغ رسمی آن صورت پذیرفته)، برگزار می گردد.

محتوا های فراوری شده در تور های آشناسازی به عنوان یکی از اصلی ترین خروجی های این تور ها ضمن تأکید بر رویکرد های فوق، به انجام سفر های خانوادگی، برنامه ریزی شده، با تعداد کم نفرات و استفاده از تأسیسات جهانگردی تحت نظارت وزارتخانه متبوع توصیه نموده و خواهد نمود. بدین ترتیب با تشویق و ترویج سفر های مسئولانه داخلی در قالب تور های استاندارد و واجد شرایط بهداشتی، هم امنیت و سلامت جهانگردان تضمین می گردد و هم به رونق کسب و کار های جهانگردی در شرایط بحران یاری می نماید.

چه زمانی را برای انتها کرونا و عادی سازی سفر های جهانگردی پیش بینی می کنید؟

هیچ پیش بینی قطعی برای بازگشایی مجدد صنعت جهانگردی با توجه به شرایط حال در دنیا وجود ندارد. چرا که بحران کرونا همچنان در بسیاری از کشور ها در شرایط قرمز است و مشخص نیست که چه زمانی این بحران رفع می گردد. صنعت جهانگردی ایران از شیوع کرونا در سطح کشور لطمات بسیاری دیده.

از ابتدای شیوع کرونا که تقریباً همزمان با شروع سال 99 بود خسارت های زیادی به شرکت های جهانگردی ایرانی از جمله برگزارکنندگان تورها، شرکت های هواپیمایی و همه شرکت های فعال در این حوزه وارد شد. با توجه به اینکه هنوز 25 استان کشور در شرایط قرمز و هشدار قرار دارند و هنوز آمار مبتلایان با وجود هشدار های دولت و مراکز بهداشتی 3 رقمی است نمی توان نظر دقیقی در مورد عادی سازی سفر های جهانگردی بیان نمود.

اما با تمامی مسائل به وجود آمده این وزارت با توجه به دستورالعمل های ابلاغی مبنی بر رعایت مسائل بهداشتی وپروتکل های ابلاغی وبراساس در خواست بیشتر تأسیسات جهانگردی مبنی بر عادی سازی سفر کوشش می نماید تا با استفاده از تمامی توان، شرایط مطمئنی را برای بهبود اوضاع بیابد و به محض ضعیف شدن ویروس، سیاست های خاصی را درخصوص حمایت و از سرگیری فعالیت های بخش های جهانگردی خصوصی تحت پوشش اعمال کند.