جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی ، غارها و آبشارهای زیبای شرق ایران - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، در این مقاله قصد داریم شما را با دو نوع از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی آشنا کنیم. این استان دارای اماکن گردشگری بسیار جالبی برای علاقه مندان بوده و هست. دو نوع از مکان های پر هوادار این استان، غارهای خراسان جنوبی و آبشارهای خراسان جنوبی هستند؛ با خبرنگاران همراه باشید تا بیشتر در خصوص این جاذبه ها صحبت کنیم.

غار خونیک

در سال 1949 میلادی، پروفسور استانلی کوون، اولین حدس ها در مورد غار خونیک، یکی از قدیمی ترین غارهای خراسان جنوبی را انجام داد. این غار در شهر قائن و شمال شرق روستایی هم نام خود واقع شده است که گفته می شود آثار بدست آمده از این غار حدود 30 هزار سال قدمت داشته و شباهت عجیبی به ابزار های یافت شده موسترین در فلات ایران دارند. این آثار به گفته باستان شناسان، به جای مانده از دوران پارینه سنگی تا عصر اسلام هستند و در اثر زلزله و زیر و رو شدن طبقات غار بدست آمده اند. محیط داخلی این غار با وجود دیواره های سنگی توروس بسیار جالب و دیدنیست.

غار چنشت

دومین غار از غارهای خراسان جنوبی که به معرفی آن برای شما عزیزان می پردازیم، غار چنشت است. 614 سال پیش شخصی به نام سید محمد مشعشع، این غار را که در شهرستان سربیشه قرار گرفته است، کشف کرد. غار چنشت در غرب روستای چنشت و بر دامنه کوهی به نام باقران واقع شده است. بر اساس گفته حسامی، مشعشع که کاشف غار بود، اجساد سید محمد علوی و بعلاوه دو فرزندش را که به دست خلیفه عباسی کشته بودند، پیدا نموده و بیرون غار در سردابه ای به خاک سپرده است. بقعه ساخته شده از طریق او برای این شخص هم در حال حاضر در آن منطقه موجود می باشد. غار چنشت با توجه به آثاره به جای مانده خود، این گونه به نظر می رسد که در آن موقع پناهگاهی برای فراریان بوده است. در این غار، آثار عجیبی از تلفیق زندگی و مرگ جای گرفته است. پارچه ها، چوب ها و قطعات سفالی که در این مکان یافت می شوند، انرژی زندگی و حیات را در این منطقه القا می نمایند، از طرفی دیگر آثار استخوان های شکسته و پراکنده، چیزی دیگری را نشان می دهند. قدمت این غار، هزاران سال قبل است که بر اثر زلزله ای شدید در آن منطقه به وجود آمده است. وسعت غار چیزی نزدیک به 90 هزار متر مربع بوده و بیش از 59 متر طول و حتی بالای 10 متر ارتفاع را در بعضی منطقه ها داراست.

غار بتو

بتو نام دهانه خروجی یکی از غارهای خراسان جنوبی است که در روستای چمه و در شهر سرایان واقع شده است. دهانه ورودی این غار معروف به اژدهاست و نام غار را از روی نام دهانه خارجی آن گذاشته اند. برای پیمایش این غار زیبا که از جالب ترین جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی است، حتما احتیاج به تجهیزات پیشرفته غار نوردی دارید. جاذبه های دیدنی غار بتو شامل قندیل های زیبای آهکی داخل غار، حوضچه های آب معدنی و بلور های کوارتز و کلیسیتی است. در نزدیکی غار بتو زیارتگاه پیراباذر واقع شده است که آنجا هم از اماکن تفریحی شهرستان به شمار می رود. چاه جالبی هم در محوطه جلویی غار وجود دارد که حدود 25 عمق آن به خوبی قابل مشاهده است.

غار جوجه

غار جوجه بر خلاف اسمش یکی از بزرگ ترین غارهای خراسان جنوبی است. محل وقوع آن در شرق قائن و در 5 کیلومتری جنوب غرب روستای خونیک است. سرانجامی این غار بر اثر فرسایش سنگ ها و یا زلزله بسته شده است؛ دهانه آن ابعادی در حدود 2 در 4 متر دارد ولی ارتفاع منطقه ها داخل غار گهگاه به 40 متر نیز می رسد. شگفتی های غار جوجه، تشکیلات زیبای بلوری و گل کلمی موجود بر سطح دیواره های غار و کف است. استالاکتیت و استالاگمیت هم از تشکیلات جالب و دیدنی دیگر این غار محسوب می شوند. این غار هم برای پیمایش، احتیاج به تجهیزات کامل سنگ نوردی دارد و مسیر قابل سیر در آن حدود 600 متر است که ادامه آن همچون غار های دیگر از طریق زلزله مسدود شده است.

غار حلوان

پس از طی کردن 15 کیلومتر در جاده ای خاکی پس از روستای حلوان به غاری بر می خورید که حلوان نام دارد. روستای حلوان در 75 کیلومتری شمال غرب شهرستان طبس قرار گرفته است. سن سنگ های داخل غار به حدود 160 میلیون سال و متعلق به دوران ژوراسیک میانی است. غار حلوان به احتمال بسیار در گذشته از جمله غارهای خراسان جنوبی بوده پناهگاهی برای حیوانات درنده بوده است، چون استخوان هایی از حیواناتی مثل گوسفند و الاغ در آن زیاد به چشم می خورد. ضمناً برای پیمایش غار حلوان به جز طناب از طریق ای احتیاج ندارید.

غار دیو ورزق

در نزدیکی روستای ورزق و در مکانی صعب العبور، غاری بسیار شگفت انگیز واقع شده است که طول آن نزدیک به 100 متر بوده و دهانه ورودی آن تنها نیم متر است. کف غار دیو ورزق با ماسه و قندیل های جالبی از طریق طبیعت طراحی شده و استالاگمیت های آن با جلوه های خاص و منطقه ها بکر دست نخورده، طبیعت شگفت انگیزی را بوجود آورده اند.

غار لکی اسپیور

این غار با دهانه ای به طول 2 متر و فضای 1.5 در 3 متری با شماره 9592 در آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. در سال 1958 میلادی شخصی به نام کالتون استانلی کوون، این غار را مورد آنالیز قرار داد و نتیجه آنالیز های او این بود که قدمت غار به 30000 سال پیش بر می شود و با توجه به آثار بدست آمده در آن موقع که دوران پارینه سنگی بوده است، نئاندرتال ها در غار لکی اسپیور نیز مانند بعضی دیگر از غارهای خراسان جنوبی زندگی می کردند و با حفاری بسیار دقیقی آن را شکل داده اند.

آبشارهای خراسان جنوبی

آبشار های دره سبزرود

پس از 35 کیلومتری شمال سرایان به دوراهی چرمه رفته و جاده سد را پیش میگیریم. در روستای مصعبی که در ادامه مسیر وجود دارد و چشم انداز کوهی با صخره های سفید رنگ و چشم نواز در کنار رودخانه سرانجامی سد دارد، حرکت می کنیم. از این پس بدون تجهیزات لازم کوهنوردی، ادامه مسیر این بخش از آبشارهای خراسان جنوبی، بسیار سخت و خطرناک است، ولی در صورت وجود، یکی از منطقه ها ییلاقی بسیار جالب برای صخره نوردی و کوه پیمایی است. جالب است بدانید گروه تحقیقاتی شبکه زیست محیطی خراسان رضوی، پس از پیمایش کامل این منطقه تعداد 30 آبشار کوچک و بزرگ از آبشارهای دره سبزرود را شناسایی نموده است.

آبشار گیوک

آبشار گیوک که از جمله زیباترین آبشارهای خراسان جنوبی می باشد، در منطقه ای به نام گیوک واقع شده است که مسیر دسترسی به آن، حرکت از ابتدای جاده بیرجند به خوسف و سپس مسیری فرعی به سمت جنوب است که در سرانجام به گیوک می رسد. سراسر این مسیر پر از باغ های زرشک، توت، زردآلو، بادام و انگور است که به زیبایی های امنطقه آبشارهای خراسان جنوبی می افزایند. در سال های اخیر با احداث گیوک، میزانی از زیبایی های طبیعی این منطقه کاسته شده ولی همچنان هواداران زیادی برای گردشگری دارد.

آبشار های چهارده

چهارده نام روستایی در پنج کیلومتری جنوب شهر بیرجند است که همیشه محل عبور دوستداران طبیعت و کوهنوردان است. دلیل این موضوع وجود 80 آبشار کوچک و بزرگ در این منطقه است که بخش اعظمی از آبشارهای خراسان جنوبی را تشکیل می دهند، از طرفی وجود آب های روان و گوارا در منطقه ای نزدیک به کویر از شگفتی های زیبا و پر هوادار این منطقه و آبشارهای خراسان جنوبی است.

سد کریت

علاوه بر آبشارهای خراسان جنوبی، سدها و چشمه های متعددی نیز وجود دارند که گردشگران زیادی را به خود جلب می نمایند. موقعیت مکانی سد کریت در 28 کیلومتری شرق روستای کریت است. در کتاب های تاریخی، در مورد سد کریت روایات مختلفی به چشم می خورد که بعضی قدمت این سد را متعلق به زمان مغول می دانند و بعضی سابقه این سد را حدود 400 سال پیش تخمین می زنند و اهالی خود منطقه طبس، عمر این سد را 700 سال می دانند؛ به این دلیل و بعلاوه به دلیل از بین رفتن طرح کامل سد، اطلاعات دقیقی در مورد قدمت آن در دست ما نیست، البته با توجه به تنوع مصالح بکار رفته در ساخت این سد، می توان نتیجه گرفت که سد کریت متعلق به چند دوره زمانی است. ضخامت تاج سد کریت 1.2 متر بوده و این سد در 4 مرحله احداث شده است. این سد فاقد سرریز بوده و بر اساس برآورد صورت گرفته، بیش از هزار روگذری سیلاب را تجربه نموده است. یکی از ویژگی های منحصر به فرد بند کریت که هنر سد سازی در ایرانیان قدیم را نشان می دهد، قوسی شکل بودن آن است. در حدود 150 سال پیش با اضافه کردن 4 متر به ارتفاع سد، از ویران شدن آن جلوگیری شد. جالب است بدانید که سد کریت با ارتفاع 60 متری خود برای مدت زمان 550 سال است که بلند ترین سد دنیا است و دلیل این موضوع، همان قوسی شکل بودن آن است که باعث می شود بند در مقابل حوادثی چون زلزله، مقاومت بیشتری از خود نشان دهد. سد کریت در سال 1379 با شماره 3523 در لیست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان نمادی از مقاومت شناخته شد. (به دلیل آسیب جدی ندیدن در زلزله 7.8 ریشتری طبس).

سد تاخیری طبس (طاق عباسی)

این سد هم یکی دیگر از نماد های خلاقیت و سخت کوشی ایرانیان است. ارتفاع سد تاخیری عباسی حدود 25 متر است و موقعیت آن در 5 کیلومتری روستای معروف خرو واقع شده است. قدمت سد تاخیری عباسی که در میان محلیان به نام طاق عباسی معروف است، بیش از 700 سال می باشد. جنس بند، آجری بوده و در تاج آن از سنگ استفاده شده است. خلاقیت جالبی که ایرانیان در ساخت این سد بکار گرفتند، به این شکل بود که سد را روی طاقی آجری احداث کردند و با این کار دیگر احتیاجی به درست کردن سیستم انحراف در زمان ساخت نبود. در سیلاب های بزرگ، حجم زیادی از سیلاب پشت سد ذخیره می شد و به این ترتیب بود که سد عباسی، یک شهر را در برابر سیل های رودخانه نهرین حفظ نموده است. این سد با توجه به اینکه رسوب در پشت خود ذخیره نمی کند، پیش بینی می شود که برای هزاران سال سالم و پابرجا بماند. قدمت این طاق را هم با توجه به سنگ نگاره های حک شده بر روی آن به دوره صفویه نسبت می دهند.

بند عمر شاه

بند عمر شاه در فاصله 2 کیلومتری جنوب غرب بیرجند، در مسیر رودخانه ای فصلی، داخل رشته کوه باقران احداث شده است. مصالح ساخت این سد، آجر و سنگ و همینطور ملات ساروج بوده است. در دو طرف کانال تخلیه آب در مواقع اضطراری، دو عدد پشت بند قرار داده شده که موجب می شود، مقاومت بند بیشتر شود. طول تاج سد عمر شاه 27 متر و عرض آن 4 تا 6 متر است. قدمت این بند بر می شود به زمان قاجار که البته در سال 1367 بدست اداره کشاورزی بازسازی شد و صورت تاریخی و کهنه خود را از دست داد. این سد هم تفرجگاه مناسبی برای گردشگران و دوستداران طبیعت است.

بند دره

بند دره، بزرگترین سد کوهستانی شهر بیرجند است. این سازه در سال 1294 قمری به دستور امیر شوکت الملک ساخته شد و قدمت آن به اواخر دوره زندیه بر می شود. ابعاد بند دره شامل 31 متر طول، 3 متر عرض و حدود 13 متر ارتفاع است. قطر دیوار سد هم از پایین، 8 بوده و در قسمت بالایی تاج از 5 تا 3 متر متغیر است. مصالح استفاده شده در ساخت این سازه، تشکیل شده از آجر، آهک، ساروج و سنگ های شکسته شده کوه ها. این بند هم همچون بند عمر شاه از مهم ترین جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی به شمار می رود و شماره ثبت آن در لیست آثار ملی ایران 4816 می باشد.

چشمه آبگرم مرتضی علی

یکی دیگر از جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی و اماکن دیدنی جالب شهر طبس، چشمه آبگرم مرتضی علی است که در فاصله 27 کیلومتری شهر طبس قرار گرفته است. زیبایی این چشمه، وجود دو نوع آب سرد و گرم در کنار هم و در مجاورت کویر است که بسیاری از علاقه مندان را به سمت خود می کشد. برای دسترسی به این چشمه احتیاج است که پس از گذر از شهر طبس، میزان 5 کیلومتر مسیر پیاده روی را طی کنید و در طول این مسیر، دیواره های بلندی را می بینید که همچون دره در دو طرف مسیر قرار گرفته اند و در سرانجامی این مسیر چشمه های متعدد آب است که به حمام مرتضی علی معروف شده اند. نکته جالبی که در این مکان اتفاق می افتد، جاری شدن آب دو چشمه آب سرد و گرم در کنار یکدیگر است که رودی را تشکیل می دهند که یک طرف آن آب سرد و طرف دیگر آب گرم است (دو آب با هم تلفیق نمی شوند).

تالاب کجی نمکزار

تالاب کجی نمکزار، پدیده ای منحصر به فرد در شرق کشور به شمار می رود. وسعت این تالاب برابر با 22765 هکتار است و موقعیت آن واقع در 75 کیلومتری شهرستان نهبدان و در حاشیه محور ارتباطی بیرجند به زاهدان است. این تالاب گونه های فراوانی از حیوانات را در خود جای داده است. پرندگان و آبزیان موجود در این منطقه شامل مرغابی های سرسبز و فلامینگو ها می باشد؛ همینطور زاغ بور، هوبره و عقاب طلایی هم از پرندگان بومی این منطقه محسوب می شوند. علاوه بر پرندگان، خزندگان و پستانداران بسیاری هم در این تالاب زندگی می نمایند. خرگوش، روباه، گرگ، کفتار، مار قیطانی، مار شتری، بزمجه بیابانی و ... هم دیگر انواع حیواناتی هستند که در این منطقه یافت می شوند. از ویژگی دیگر این تالاب، آب درمانی آن است که آب تالاب به دلیل داشتن املاح معدنی خاص دارای خواص درمانی بسیاری برای بیماری هایی مثل روماتیسم، آرتروز و انواع دیگر بیماری های مربوط به مفاصل می باشد که باعث شده که این تالاب را به یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری خراسان جنوبی تبدیل کند.