توان و انرژی وزارت خارجه را صرف دعواهای جناحی نکنیم

به گزارش وبلاگ وردپرس، اگر از دیپلماسی می خواهیم به عنوان ابزار قدرت استفاده کنیم، باید آن را از مهجوریت خارج کنیم. بعضی فکر می نمایند دیپلماسی در برابر قدرت نظامی است در حالی که دیپلماسی در کنار قدرت نظامی است، دیپلماسی ابزار به ثمر نشاندن فرصت ها و در عین حال ابزار کاستن هزینه هاست. دیپلماسی منبع قدرت است، دیپلماسی صرفا ابزار قدرت یا ابزار نهادینه کردن قدرت نیست، بلکه به خودی خود قدرت آفرین است.

توان و انرژی وزارت خارجه را صرف دعواهای جناحی نکنیم

شاید بتوان گفت دیپلماسی در مفهوم محدود آن، به شیوه مسالمت امیز سیاسی در حل و فصل منازعات بین المللی اطلاق میگردد که علی الاصول در نقطه مقابل بهره گیری از روش های قهرامیز نظامی قرار میگیرد؛ ولی در شکل گسترده و وسیع ان به معنای مدیریت سیاست خارجی است که طی آن کلیه اقداماتی را که یک دولت در روابط خارجی خود در زمینه های مختلف انجام میدهد را شامل میگردد. به عبارت دیگر تحت این شرایط، دیپلماسی کلیه الگوهای رفتاری یک دولت را در عرصه روابط بین الملل پوشش میدهد تا آن جایی که تجلی منافع، استراتژی ها و الویت بندی هدف های ملی یک دولت را میتوان به صورت عینی و ملموس در چهارچوب دیپلماسی ملاحظه کرد. بر این اساس در بعضی موارد اصولا دیپلماسی با سیاست خارجی مترادف در نظر گرفته میگردد. بنابراین میتوان گفت در حالی که سیاست خارجی به صورت جوهره هدف ها و گرایش ها در روابط دولت ها با یکدیگر است، دیپلماسی پوششی است برای اجرای سیاست خارجی و راهی است برای عملیاتی کردن هدف ها، منافع و استراتژی ها در محیط بین الملل.

دولت ها به وسیله دیپلماسی با یکدیگر ارتباط برقرار نموده، وارد فرایند چانه زنی میشوند، یکدیگر را تحت تاثیر قرار داده و خاتمه نیز اختلافات خویش را حل و فصل میکنند. بدین ترتیب کار اصلی دیپلماسی مذاکره و قانع کردن و یا همچنین تحبیب و تهدید بر اساس شناخت منافع مشترک و حوزه های اختلاف و تعارض میان طرف های ذی نفع است. دستگاه سیاست خارجی کشور میبایست با هنر دیپلماسی مشروعیت نظام را تقویت کند، وظیفه ذاتی این دستگاه اقتضاء میکند که ظرفیت های کنش گری را در عرصه بین الملل بالا ببرد و وحدت ملی را به نقطه مطلوب برساند. برای تحقق این مهم ضروری است که با یک صدا و اتخاذ سیاست یکسان با جهان روبرو شد. هرچند در مدیریت مسائل داخلی کشور باید دیدگاه ها، نظرات و رهیافت های مختلف را ملاحظه کرد، اما در مسائل امنیت ملی و دفاع از کلیت نظام و مصالح و منافع بیرونی آن میبایست به وحدت رویه برسیم. تقویت فرآیندهای اجماع سازی در داخل کشور در نهایت میبایست ما را به یک برون داد واحد رهنمون سازد.

مهجوریت دیپلماسی به سبب تنوع و تکثر و گستره تصمیم گیری در این حوزه رخ میدهد. نگارنده بر این اصل باور دارد که در سپهر سیاست ورزی خارجی اگر نقد وجود نداشته باشد، کنشگری بین المللی دچار رخوت و رکود خواهد شد. بر این اساس رویکرد حذفی نسبت به گروه های سیاسی نتیجه ای جز گسترش زوال اندیشه و تفکر در جامعه نخواهد داشت و به تک سویه نگری و استیلای تفکر خودمحورانه در فضای سیاسی کشور منجرخواهد شد. با این حال و با التفات کامل به موارد فوق آنچه مُتِیَقّن است لزوم به رسمیت شناختن مجرای اصلی دیپلماسی است، در پردازش مواضع و امکان سنجی ظرفیت ها و روش های اثرگذاری بین المللی، مسئولیت میباید به متولی اصلی آن که همانا وزارت امور خارجه است سپرده گردد. تمام دیدگاه ها و نظرات الزاما باید از مجرای وزارت خارجه به جهان مخابره گردد.

متاسفانه بخش معظَمی از توان وزارت خارجه مصروف مدیریت مواضع ناهمسو و بعضا غیر کارشناسی داخلی شده است، وزیر امور خارجه به جای آن که کوشش خود را صرف احتجاج با طرف خارجی نماید در بسیاری از موارد باید جوابگوی سیگنال های متشتت و پالس های مخرب داخلی باشد.

به هر روی و با توجه به تعاریف ارائه شده به نظر میرسد برای از حاشیه در اوردن دیپلماسی اولا میبایست بر این تصور فائق آمد که دیپلماسی در مقابل مقاومت است و این دوگانه موهوم دیپلماسی - مقاومت را اصلاح کرد. زمانی میگردد دیپلماسی را از مهجوریت دراورد و هنر آن را برای تحقق اهداف ملی به ثمر نشاند که برساخته های ذهنی غلط درباره دیپلماسی را شناسایی نموده و نتایج ثمر بخش آن را به درستی معرفی نمود.

کارشناس روابط بین الملل و سیاست خارجی

310 310

منبع: خبرآنلاین

به "توان و انرژی وزارت خارجه را صرف دعواهای جناحی نکنیم" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "توان و انرژی وزارت خارجه را صرف دعواهای جناحی نکنیم"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید