شورای عالی انقلاب فرهنگی در پیچ تاریخی ، آیا کنکور اصلاح می شود؟ - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، شورای عالی انقلاب فرهنگی طرحی را برای اصلاح کنکور آماده کرده و فردا، قرار است با حضور حسن روحانی و سید ابراهیم رئیسی این طرح که مورد بررسی قرار بگیرد و باید دید که آیا واقعا همتی برای اصلاح کنکور وجود دارد یا نه؟!

گروه دانشگاه وبلاگ وردپرس- محمدجواد سمیعی؛ اگر قرار بود همه چیز بر سر جای خودش باشد، کنکور به جای منشاء اصلی بحران ها، باید یک دروازه ورود یا یک فیلتر برای سنجش داوطلبان می بود؛ نه یک کلمه کمتر و نه بیشتر. اما اکنون کنکور آن بخشی از زندگی ما است که خوب یا بد، درست یا غلط، یک اثر بلند مدت را بر زندگی ما می گذارد و هرچه قدمت پیدا می کند، تلخی اش بر شیرنی آن می چربد. در جامعه مدرک گرای کنونی یا باید مسیری که سایه کنکور بر سرش است را انتخاب کنید و یا باید قید شأن و منزلت اجتماعی را بزنید؛ دوگانه ناجوانمردانه ای که بسکمک از جوانان را دچار چالش های جدی در زندگی کرده است.

اما شورای عالی انقلاب فرهنگی طرحی را برای اصلاح کنکور آماده کرده و فردا، قرار است با حضور حسن روحانی و سید ابراهیم رئیسی این طرح که در آن ابتدا به آسیب شناسی و همچنین به تحلیل و بررسی نظام های جذب و آموزش در جهان پرداخته است، مورد بررسی قرار بگیرد و باید دید که آیا واقعا همتی برای اصلاح کنکور وجود دارد یا نه. به همین مناسبت قصد داریم تا پاره ای از مطالب مطرح شده در این طرح را با یکدیگر بررسی کنیم.

این طرح نگاه ویژه ای به آسیب شناسی دارد. به این صورت که برای ترسیم شرایط کنونی نظام آموزشی اینگونه می گوید که: با یک نگاه کلی به آمار کنکور متوجه می شویم، در حدود ده سال گذشته با وجود آمار به شدت بالای ثبت نام کنندگان کنکور، ظرفیت برای پذیرششان پایین بود. از همین رو تصمیم گرفته شد تا ظرفیت ها را سال به سال افزایش دهند. ولی هرچه به جلو آمدیم آمار، ثبت نام و پذیرش سیری نزولی پیدا کرد. این که با وجود افزایش ظرفیت دانشگاه ها چرا این آمار فرایندی نزولی دارد یک علت بیشتر ندارد؛ آن هم کاهش انگیزه دانش آموزان برای ادامه تحصیلی آکادمیک در دانشگاه ها است. در واقع یک جای سیستم سنجش و پذیرش لنگ می زند که باعث شده فضای عمومی جامعه علاقه ای به دانشگاه رفتن نداشته باشند و این خود یکی از دلایل محکم برای بازخوانی نظام سنجش و پذیرش در کشور است.

خوبی هایی که باعث شد کنکور همچنان سوار بر سیستم آموزش کشور باشد

کنکور هم درست مثل تمام پدیده های دیگر، دارای ابعاد مختلفی است و قطعا مزیت هایی هم دارد. از مزایای وجود کنکور سراسری می توان اول به یکپارچگی سوالات و ایجاد فرصت عادلانه بین تمامی منطقه ها کشور و تمامی جنسیت ها اشاره کرد. اتفاقی که احساس می شد کشور را در راه رسیدن به عدالت آموزشی کمک کند. همچنین به ایجاد فرصت برای تصحیح یکنواخت و جلوگیری از برخورد سلیقه ای در تصحیح پاسخنامه ها هم می توان توجه کرد و در آخر بازه زمانی محدود برای برگزاری و اعلام نتایج، که بار بسکمک از هزینه های بدون توجیه و اضافی را از سیستم آموزشی کشور کم می کرد.

آن روی سکه کنکور

چیزی که این روزها نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر در عرصه آموزش و سنجش، مسئولین را به فکر برده، آسیب هایی است که کنکور باعث شده است تا گریبان داوطلبان را بگیرد. این آسیب ها در سه طبقه بررسی شده اند که به تفکیک هر کدام را مختصر توضیح می دهیم.

• آسیب های آموزشی؛ تقریبا برای همگان واضح است که سیستم آموزش کشور دچار یک استحاله بزرگ از طریق کنکور شده است. در واقع سیستم آموزشی و درسی در آموزش و پرورش به شدت در حال تاثیرپذیری از کنکور است. هدف از یادگیری خود یادگیری شده است و تماماً جنبه های دیگر آموزش نوجوانان مغفول مانده. همین موضوع کمک شایانی به بازار کتاب های کمک آموزشی کرده و آنها را عملا به بخش جدا نشدنی سیستم آموزش کشور تبدیل کرده است. نتیجه این سیستم چیزی جز هدر رفت استعداد ها و نادیده دریافت علایق دانش آموزان و همچنین خلاء تربیت درست و مهارت های اجتماعی نیست. نتیجه این رویکرد این است که بعد از سال ها زمانی که برای تربیت یک دانش آموز صرف شده است ما شاهد آن خواهیم بود که این دانش آموز هیچ خلاقیت و مهارت خاصی ندارد و از همه بد تر بسکمک از آداب اجتماعی را نمی داند.

• آسیب های اقتصادی و روانی؛ یکی از وجوه کنکور که عدالت آموزش را به طور جدی با چالش روبرو می کند، هزینه های کلانی است که اگر به هر علتی پرداخت نشود، احتمال قبولی در کنکور به شدت پایین می آید. همین موضوع باعث شده که با رشد قارچ گونه و سریع موسسات غیر رسمی و غیر دولتی و عناوین کتب کمک آموزشی شده و به علت کاهش اثر بخشی آموزش عمومی، تمام سرمایه گذاری ها در حوزه آموزش و پرورش عملا بی فایده شده است.

جدای از بحث های اقتصادی از آسیب های روانی هم نمی توان به راحتی گذشت. فضای حاکم بر کنکور باعث شده تا میزان شادابی و نشاط در مدارس آمار نزولی داشته باشد و همچنین دانش آموزانی که نیازمند فضایی پویا و آرام برای رشد و کشف استعداد هایشان هستند، با استرس کاذب حاصل از فشار حداکثری مدرسه و خانواده روبرو بشوند. آسیب های بلند مدت روانی به واسطه فشار حد اکثری مدارس و ادامه آن فشارها در فضای خانواده باعث شده است تا با آمار بالای بحران های روانی واجتماعی در ابتدای ورود به دانشگاه روبرو باشیم.

از طرف دیگر وقتی ظرفیت پذیرش در رشته های خوب در یکی از رشته های تحصیلی رشته تجربی یک سوم داوطلبانش هم نیست، آیا کسی به فکر شرایط روحی و روانی داوطلبان جامانده از دانشگاه رویاهایشان است؟

• آسیب های سنجش و روش: با وجود غول کنکور آن هم به شکل تستی، دیگر دانش آموزان به فکر چرایی ها و کاربردها نیستند و فقط به فکر یادگیری روش هایی هستند که بتوانند تست زنی بهتری داشته باشند. همچنین دروسی که ضریب پایین تری در کنکور دارند و عملا نقش خاصی را در قبولی بازی نمی کنند یا به طور کاملا از فرایند آموزش حذف و یا با کم توجهی بسیار، روبرو می شوند. اساسا پذیرش داوطلبان در شرایت کنونی مبتنی بر قبولی است و نه علاقه یا استعداد. این موضوع از آمار عجیب و غریب تغییر رشته از کارشناسی به کارشناسی ارشد قابل تشخیص است.

چند ماه قبل وزیر علوم در حاشیه سومین کنگره بین المللی جندی شاپور از ارائه لایحه حذف کنکور به شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد و گفت: شیوه های پذیرش دانشجو برای رشته های پرمتقاضی درحال بررسی است.

این خبر نسبتا امیدوار کننده، بی سابقه نیست ولی باید دید با پشتوانه مطالعاتی شورای عالی انقلاب فرهنگی و بررسی های اجرا شده از سمت وزارت علوم چه اتفاقی رخ می دهد.

این موضوع هم که نظام سنجش و پذیرش در کشور ما کاملا به صورت متمرکز و یک جا در حال پیگیری است جای بحث های فراوانی دارد. بسکمک از کشورهای پیشرفته که برخی از مسئولین علاقه زیادی به الگوبرداری از آنان دارند شیوه های غیر متمرکز و نیمه متمرکز را درپیش گرفته اند که باید دید چه تصمیمی برای سیستم سنجش و پذیر کشور ما اتخاذ می شود.