تلسکوپ هابل 32 سالگی خود را با تصویری خیره کننده از کهکشان ها جشن گرفت - وبلاگ وردپرس

به گزارش وبلاگ وردپرس، ناسا تولد 32 سالگی تلسکوپ فضایی هابل را با نگاهی خیره کننده به مجموعه ای غیرمعمول از پنج کهکشان به نام گروه فشرده 40 هیکسون جشن می گیرد.

این باغ کهکشانی که تلسکوپ هابل در 32 سالگی خود به تصویر کشیده است، شامل سه کهکشان مارپیچی شکل، یک کهکشان بیضوی و یک کهکشان عدسی-مانند است. به نوعی، این کهکشان های گوناگون در جهت تکامل خود جهتهایی را طی کرده اند تا یک مجموعه گلچین کهکشانی بسیار شلوغ ایجاد کنند.

در پی گرفتار شدن در یک پایکوبی گرانشی آرام، کل این گروه به میزان ای شلوغ است که می تواند در منطقه ای از فضا با قطر کمتر از دو برابر قطر قرص ستاره ای کهکشان راه شیری قرار بگیرد. اگرچه چنین گروه های کهکشانی را می تواند در قلب خوشه های کهکشانی بزرگ یافت، اما این کهکشان ها به طور مشخص در تکه کوچک خود از کیهان، در جهت صورت فلکی هیدرا (مار باریک) گرفتار شده اند.

یک توضیح احتمالی این است که میزان زیادی ماده تاریک در پیوند با این کهکشان ها وجود دارد. اگر آن ها به هم نزدیک شوند، ماده تاریک می تواند ابر بزرگی را تشکیل دهد که کهکشان ها درون آن می گردند و همان طور که کهکشان ها ماده تاریک را درمی نوردند، به دلیل اثرات گرانشی آن، نیروی مقاومتی را احساس می کنند. این اثر، آن ها را کند می کند، باعث می شود که کهکشان ها انرژی خود را از دست بدهند و بنابراین به سوی هم سقوط می کنند.

بنابراین، این عکس کهکشان ها را در لحظه ای خاص از حیاتشان به تصویر می کشد. طی حدود 1 میلیارد سال آن ها در نهایت با هم برخورد می کنند و یک کهکشان بیضی شکل غول پیکر را تشکیل می دهند. ستاره شناسان این گروه کهکشانی فشرده را نه تنها در نور مرئی، بلکه در طول موج های رادیویی، فروسرخ و پرتو ایکس هم مطالعه کرده اند.

تقریبا همه آن ها یک منبع رادیویی فشرده در هسته خود دارند که می تواند دلیلی بر وجود سیاهچاله های کلان جرم باشد. مشاهدات پرتو ایکس نشان می دهد که کهکشان ها به دلیل وجود گاز داغ بسیار در میان خود، برهم کنش گرانشی داشته اند. مشاهدات فروسرخ هم سرنخ هایی از سرعت تشکیل ستاره نو را ارائه می دهد.

اگرچه بیش از 100 گروه از این قبیل کهکشان های فشرده در نقشه برداری های آسمان طی چندین دهه گذشته فهرست بندی شده اند اما گروه 40 فشرده هیکسون یکی از متراکم ترین آن هاست. مشاهدات نشان می دهد که چنین گروه های فشرده ای احتمالا در اوایل کیهان فراوان تر بوده اند و سوختی برای فعالیت سیاهچاله های مرکز کهکشان های اولیه، معروف به اختروش فراهم می کردند که نور آن ها از مواد سقوط کننده فوق داغ به فضا می تابید.

مطالعه جزئیات کهکشان ها در گروه های نزدیک مانند این به اخترشناسان کمک می کند تا بفهمند که کهکشان ها از چه ساخته شده اند و اجزای آن ها چه زمانی و کجا گرد هم آمده اند. پل هیکسون (Paul Hickson) از دانشگاه بریتیش کلمبیا در ونکوور کانادا گفت: به یاد دارم که این را در یک نقشه برداری آسمان دیدم و گفتم وای به آن نگاه کنید! در حالی که به عکس های نقشه برداری آسمان نگاه می کردم، تمام ابزاری که آن زمان داشتم، یک خط کش پلاستیکی بزرگ و یک ذره بین بود.

او این گروه را با بررسی مجموعه ای از کهکشان های عجیب وغریب که نخستین بار از طریق هالتون آرپ (Halton Arp) در سال 1966 منتشر شد، دوباره کشف کرد و حالا تلسکوپ فضایی هابل به مناسبت تولد 32 سالگی خود، عکسی تماشایی از آن ها منتشر کرده است.

هابل در 25 آوریل 1990 از طریق فضانوردان شاتل فضایی دیسکاوری ناسا در مدار زمین مستقر شد. این تلسکوپ تا امروز 1.5 میلیون رصد از حدود 50000 هدف آسمانی را انجام داده است. این گنجینه دانش کیهانی برای دسترسی عموم در آرشیو تلسکوپ های فضایی میکولسکی (Mikulski) در موسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور مریلند ذخیره شده است.

در حالی که هابل قابلیت های منحصربه فردی برای رصد در نور مرئی و فرابنفش دارد، حالا یک مکمل علمی حیاتی برای مشاهدات نور فروسرخ، یعنی تلسکوپ فضایی جیمز وب هم که در کریسمس گذشته به فضا پرتاب شد، برای آغاز رصدهای علمی در تابستان آماده می شود.

عکس ها: نگاه تلسکوپ فضایی هابل به مجموعه کهکشانی گروه فشرده 40 هیکسون

Credit: NASAs Goddard Space Flight Center

منبع: NASA