کاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا با تغذیه مناسب ، تسهیل دفع سُرب با مصرف سیب درختی
به گزارش وبلاگ وردپرس، دکتر منصور رضایی گفت: بچه ها، سالمندان، مادران باردار و شیرده و بیماران قلبی ریوی و بیماران با نارسایی کبد، کلیه و کبد چرب از گروه های در معرض خطر در آلودگی هوا هستند که بیشتر از سایر افراد آسیب می بینند و با استفاده از تدابیر تغذیه ای می توان اثرات مضر آلودگی هوا را در آنها تا حدی کاهش داد.
وی با اشاره به عوارض نامطلوب آلاینده های موجود در هوا بر سلول های بدن، توضیح داد: در حالت عادی سیستم دفاعی بدن به وسیله اندام های دفعی نظیر کلیه، روده، ریه و پوست و مجاری لنفاوی با یاری بعضی مواد مغذی سلول ها را از آسیب های بیرونی محافظت می نماید.
به گفته رضایی، با افزایش میزان آلاینده ها، بدن نمی تواند با این اثرات مبارزه کند و ساختمان و عملکرد سلول های بدن به وسیله رادیکال های آزاد تخریب می گردد.
منابع آنتی اکسیدانی چیست؟
او مصرف بیشتر آنتی اکسیدان ها را باعث جلوگیری از آسیب رادیکال های آزاد و تخریب سلول های حیاتی بدن برشمرد و از منابع غذایی آنتی اکسیدانی به ویتامین های C ،E، کاروتنوئیدها، کیوتن، سلنیوم و پلی فنول ها اشاره نمود و عملکرد هر یک از آنها را تشریح کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به نقش مهم آنتی اکسیدانی ویتامین E؛ روغن ها را غنی ترین منبع این ویتامین برشمرد که با حرارت ملایم پختن از بین نمی رود اما سرخ کردن باعث تخریب آن می گردد.
وی با اشاره به روغن های گیاهی نظیر کلزا، سویا، آفتابگردان و جوانه گندم به عنوان منبع غنی این ویتامین، توصیه کرد: در طبخ و فرآوری غذاها حتما از انواع روغن های خوراکی گیاهی استفاده گردد.
وی اضافه نمود: گرچه روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به عنوان منابع خوب این ویتامین به شمار می آیند اما نباید بیش از احتیاج مصرف شوند؛ زیرا منجر به اضافه وزن یا چاقی می شوند.
رضایی، سبزی ها و میوه های تازه را منبع غنی غذایی ویتامین C برشمرد و اضافه نمود: این ویتامین به علت وجود آنتی اکسیدان باعث افزایش مقاومت بدن نسبت به عفونت ها و افزایش جذب آهن و اسید فولیک در بدن می گردد و نسبت به حرارت، نور و محیط قلیایی بسیار حساس است.
به گفته وی، مهمترین منابع ویتامین C شامل مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، گل کلم، کلم برگ، گوجه فرنگی، سبزیجات برگی شکل سبز (سبزی خوردن)، اسفناج، کیوی، کدو حلوایی و سیب زمینی است و برای حفظ ویتامین های موجود باید میوه ها و سبزی ها تا حد امکان به صورت خام و تازه مصرف شوند.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان دکتر مسیح دانشوری، تاکید نمود: افراد در برنامه غذایی روزانه خود بویژه در شرایط آلودگی هوا حتما از سبزی ها و میوه های فصل استفاده نموده و روزانه سه تا پنج واحد از گروه سبزی ها و دو تا چهار واحد از گروه میوه ها را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
به گفته رضایی، هر واحد میوه معادل یک عدد میوه میانه یا نصف لیوان آب میوه تازه یا یک چهارم میوه خشک است. بعلاوه هر واحد سبزی معادل یک لیوان سبزی خام برگی (سبزی خوردن یا کاهو) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده، یا یک عدد گوجه فرنگی یا پیاز میانه است.
وی بتاکاروتن را یکی از کاروتنوئیدهای مهم و پیش ساز ویتامین A برشمرد و سبزی ها و میوه های رنگی سبز، زرد و نارنجی مانند هویج، کدو حلوایی، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع کلم، هلو و زردآلو، موز را از منابع خوب بتاکاروتن ذکر کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به نقش مهم ویتامین A بر سلامت بینایی و پوست، گفت: با توجه به نقش مهم ویتامین A در تقویت سیستم ایمنی در شرایط آلودگی هوا باید در برنامه غذایی خانواده ها انواع سبزی و میوه های رنگی گنجانده گردد.
تسهیل دفع سرب با مصرف سیب درختی
او سیب درختی را منبع غنی پکتین مطرح نمود که از دسته فیبرهای محلول در آب و باعث تسهیل دفع سرب از بدن است.
به گفته وی، از سایر منابع پکتین می توان به مرکبات مثل پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی، هویج و غلات سبوس دار اشاره نمود که مصرف روزانه میوه های حاوی پکتین برای کاهش خطرات آلودگی هوا بسیار مهم است و توصیه می گردد حداقل یک سیب در طول روز مصرف گردد.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه، دریافت سلنیوم را برای بهبود عملکرد آنزیم هایی که بتواند با شرایط بد محیطی و آسیب رسان به سلول های بدن مقابله کند، ضروری دانست و ماهی، گوشت قرمز کم چرب، غلات کامل، حبوبات، تخم مرغ، مرغ، سیر، زردچوبه و قارچ را حاوی این ماده ذکر کرد.
رییس اداره تغذیه بیمارستان مسیح دانشوری، ریزمغذی روی را از مواد موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن برشمرد و گفت: انواع گوشت، غلات و حبوبات خیسانده شده و ترجیحا جوانه زده به خصوص غلات سبوس دار از منابع سرشار از روی هستند.
وی مصرف انواع فراورده های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم را توصیه کرد که از منابع خوب ریزمغذی روی هستند.
وی با بیان این مطلب که منیزیم در هوای آلوده موجب کاهش جذب فلزات سنگین مانند کادمیوم و افزایش دفع سرب می گردد، اظهار کرد: انواع سبزی های با رنگ سبز تیره (کلروفیل دار) غنی از این ماده مغذی هستند.
این متخصص تغذیه از دیگر منابع غذایی منیزیم به لبنیات کم چرب، انجیر، لیمو، گریپ فروت، ذرت زرد، بادام، گردو، پسته، مغزها، آجیل، سبزیجات برگی شکل مثل کلم، اسفناج، جعفری، کاهو، برگ چغندر، غلات سبوس دار و حبوبات مثل لوبیا و سویا اشاره نمود.
تاثیر مواد مغذی حاوی آهن و ید در کاهش تنگی نفس
وی مصرف ماهی های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا3 و پروتئین، روی، منیزیم، سلنیوم، آهن و ید را در کاهش تنگی نفس و اثرات زیان بار ترکیبات التهاب آور مفید دانست.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی، تاکید نمود: سرخ کردن ماهی با شعله ملایم باشد و ترجیحا ماهی به صورت بخارپز، آب پز و یا تنوری طبخ گردد. اضافه نمودن انواع چاشنی ها (آب لیمو و آب نارنج) به ماهی بخارپز، تنوری و یا آب پز موجب بهبود طعم و مزه آن می گردد.
به گفته وی، چای سبز با داشتن میزان قابل توجه آنتی اکسیدان تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی دارد و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری های مختلف بویژه بیماری های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت های فصل پاییز و آلودگی ها می گردد.
وی اضافه نمود: نوشیدن چای سبز باعث آرامش و برطرف التهاب و حساسیت دستگاه تنفس می گردد؛ ولی باید توجه داشت که مصرف بیش از حد آن می تواند مضر باشد.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، مصرف روزانه حداقل دو لیوان شیر و مواد لبنی کم چرب توصیه دیگر این متخصص تغذیه بود که می تواند باعث کاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا بر بدن و دستگاه گوارش گردد.
این دکترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی، برای داشتن برنامه غذایی مناسب که زیان های آلودگی هوا را به حداقل برساند موارد زیر را به افراد توصیه کرد.
- حداقل 400 گرم سبزی و میوه تازه موجود در فصل سرما در طی روز باید مصرف گردد.
- سبزی ها را بیشتر به صورت تازه و خام مصرف کنید چون ویتامین های آن به خصوص ویتامین C بیشتر حفظ می گردد.
- روزانه از شیر و مواد لبنی کم چرب مثل ماست و پنیر کم چرب به میزانکافی مصرف کنید.
- حداقل دو یا سه وعده در هفته ماهی مصرف کنید.
- پرهیز از مصرف تنقلات کم ارزش مثل چیپس و پفک و نوشابه های گازدار؛ زیرا باعث اختلال جذب عناصر مفید در بدن می شوند و می توانند اثرات سوء آلودگی هوا را دوچندان نمایند.
- از مصرف غذاهای کارخانه ای و تولید شده نظیر سوسیس، کالباس و کنسروها به علت داشتن مواد شیمیایی اضافه نمودنی، طعم دهنده و نگهدارنده در شرایط آلودگی هوا پرهیز گردد و مصرف مواد غذایی تازه و غیرصنعتی برای حفظ سلامتی افراد در مواجهه با آلاینده های هوا افزایش یابد.
- آب و مایعات بدن در روز برای حفظ سلامت اندام های دفعی و تسهیل دفع سموم و مواد دفعی به میزان کافی مصرف گردد. بهتر است از شیر و لبنیات کم چرب و انواع میوه و سبزی های فصل سرما نظیر انار، خرمالو، به، نارنگی، پرتقال، کیوی، شلغم، سیر و پیاز و انواع کلم، چغندر پخته و خام در انواع آش، سوپ و خورش و البته آب و چای کم رنگ نیز بیشتر استفاده گردد. به طور کلی افزایش مصرف روزانه منابع غذایی؛ آب و مایعات، فیبرها، بعضی ویتامین ها، املاح و مواد آنتی اکسیدان در کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن نقش به سزایی دارد.
- تهیه یک بسته غذایی به عنوان میان وعده سالم برای بچه ها مهد کودک ها، پیش دبستانی و سنین مدرسه شامل یک عدد میوه ترجیحا سیب یا مرکبات، یک پاکت 200 سی سی شیر کم چرب و یک بسته 50 گرمی از انواع مغزهای تازه و بی نمک.
منبع: گردشبان